Ouderverstoting je kunt er veel over lezen op het internet. Wat is ouderverstoting? Wat te doen bij ouderverstoting? Hoe herken je ouderverstoting? Ik heb hier eerder een blog over geschreven. Echter je leest nergens hoe ouderverstoting doorwerkt in families. Niet alleen zijn er gevolgen voor de ouders en de kinderen die hiermee te maken, maar ook zijn er gevolgen voor de overige familieleden. In deze blog een verhaal uit mijn praktijk.
Contents
Stiefgezin is complex
Een vrouw van midden van 40 vertelde mij het volgende:
Mijn moeder is recentelijk 75 jaar geworden. Op deze dag werd mij weer even pijnlijk duidelijk wat de gevolgen zijn van de ouderverstoting die in het verleden heeft plaatsgevonden. Ik zal in een notendop vertellen hoe onze gezinssituatie is. Mijn moeder is eerder getrouwd geweest, zij heeft uit dit gezin twee kinderen gekregen. Toen zij rond de leeftijd van 15 jaar waren ging mijn moeder scheiden van haar toenmalige man. Mijn vader was op dat moment weduwnaar en had een dochter van 4 jaar, mijn vader was toen 25 jaar. Mijn ouders kenden elkaar al een tijdje, mijn vader kocht zijn kleren bij haar in de V&D en had haar daar gespot. Op een dag heeft hij haar mee uit gevraagd en niet veel later kregen zij “verkering”. Twee jaar later kwam ik op de wereld. Mijn ouders verhuisden vanuit de stad naar een klein dorpje in Noord Holland, daar ben ik opgegroeid.
Een stiefgezin is vaak complex en dat bleek bij ons ook zo te zijn. Dit zorgde voor de nodige strubbelingen thuis. Op een dag was er een knallende ruzie bij ons thuis. Mijn moeder pakte mij bij de arm en nam mij mee het huis uit, ik denk dat ik een jaar of 6 was. We stapten in de auto en reden naar het bos. Daar parkeerde mijn moeder de auto en pakte mij vast. Ze zei tegen mij: “Alles gaat over jouw ruggetje.” Deze zin begreep ik toen nog niet, maar ben ik nooit vergeten! Een aantal jaren geleden begreep ik pas wat zij met deze opmerking bedoelde, maar het ging niet alleen over mijn ruggetje, het ging en gaat ook over haar rug! Ook zij wordt iedere keer op een podium gezet waar zij niet wil staan. En dit werd duidelijk op haar 75ste verjaardag.
Dingen verzwijgen om de ander niet te kwetsen
Mijn moeder is iemand die iedere verjaardag viert en bij een mijlpaal wordt daar iets extra’s aan toegevoegd. Dit jaar kon dat niet vanwege de Lock down. Ik besloot om als verrassing samen met mijn dochters naar haar toe te gaan, zij hadden alle drie een mooi kunstwerkje voor haar gemaakt en ik had een boek voor haar gekocht over het geheime dagboek van Hendrik Groen. Voorin het boek had ik een mooie persoonlijke boodschap voor haar geschreven waarin ik liet blijken dat ik zo blij met haar ben en dat ik van haar hou. Ik schreef onder andere: “Je bent de beste moeder die ik mij kan wensen, jammer dat ik dit (door enige ruis op de achtergrond) niet eerder heb gezien. Ik hou van jou!” Wij stapten in de auto en reden op de bonnefooi naar haar toe, wetende dat zij misschien niet thuis zou zijn. Het kon zo maar zijn dat zij aan het wandelen was gegaan. Toen wij na een uur rijden bij haar woning aankwamen, troffen wij inderdaad niemand thuis aan. Wij lieten de cadeautjes achter en zijn doorgereden naar mijn vader, hij woont een paar dorpen verderop. Daar hebben wij er toen vervolgens een gezellige middag van gemaakt, hebben daar een patatje gegeten en zijn weer terug naar huis gegaan. Onderweg in de auto hebben wij mijn moeder luid zingend opgebeld. Dat vond zij zo mooi! Ik hoorde aan haar dat zij geëmotioneerd was. Zij vertelde dat zij trots op ons was en dat zij de cadeaus prachtig vond en dat de boodschap die voorin het boek stond helemaal mooi was. Ik werd zelf een beetje stil van de emotie die ik in haar stem hoorde. Ik vroeg haar wat zij en haar vriend die dag hadden gedaan om het te vieren. Ik merkte dat zij dat niet echt wilde vertellen. Zij liet iets vaags los over dat zij de bloemetjes hadden buitengezet in haar geboortestad.
“Maar…” zei zij “Morgen komen wij naar jullie toe met taart!” ze voelde zich duidelijk schuldig dat zij ons gemist had. En zo gezegd zo gedaan. De volgende middag waren zij en haar vriend bij ons. Nadat wij de taart opgegeten hadden en een bakje koffie hadden gedronken, zijn wij een boswandeling gaan maken. Toen wij naar het bos toeliepen, de kinderen en hun bonus-opa liepen voorop, vroegen ik en mijn vriend wederom wat ze nou gedaan hadden om haar verjaardag te vieren. Toen kwam de aap uit de mouw. Mijn halfbroer had een feestje georganiseerd. Ze hadden een paar huifkarren gehuurd en hij en zijn gezin, mijn halfzus en haar gezin en mijn moeder en haar vriend zaten allen in hun eigen huifkar (dat is wat ik heb begrepen). Bijna alle kinderen en kleinkinderen van mijn moeder waren er. Behalve ik en mijn kinderen, háár kleinkinderen! Ons gezin was niet uitgenodigd! BAM! Die kwam binnen! In eerste instantie reageerde ik heel droog. Het was die dag daarvoor toch koud en ik had er geen behoefte aan om te verkleumen in zo’n kar, maar dat is natuurlijk mijn coping mechanisme wat dan in werking treedt. In de praktijk keerde mijn maag zich letterlijk om.
De klap en de verwerking hiervan
Tijdens de wandeling was mijn moeder de hele tijd wat stil en mijn vriend kwam op een gegeven moment naast mij lopen en zei: “Ik vind het sneu voor je dat ze je niet hebben uitgenodigd. Wat doet dat met jou?” Ja wat deed dat met mij? Het voelde als een afwijzing en het raakte mij in diepste kern! Ik heb er een paar dagen over gedaan om hier weer van te herstellen. Ik heb mijn halfbroer een brief geschreven en hem verteld hoe dit voelde voor mij. Ik heb deze brief niet naar hem opgestuurd, ik heb het puur voor mijzelf gehouden.
Het raakte niet alleen mij in mijn kern. Het raakte mijn moeder ook! Ik heb van haar vernomen dat zij het heel erg vond dat wij dit ook weer moesten missen en dat mijn boodschap in het boek haar echt had geraakt en dat zij hier een traantje om had weggepinkt.
Een paar weken later ging ik naar een systeemtherapeut en vertelde haar wat er was gebeurd en welk gevoel dit bij mij had opgeroepen. Zij zei tegen mij dat mijn halfbroer mij niet afwees, dat dat niet zijn bedoeling was geweest, maar dat hij ook gewoon niet wist hoe hij met de situatie om moest gaan. Hij had mij er ook graag bij gehad, maar heeft ook een groep mensen om zich heen gebouwd die een mening hebben en het één en ander wellicht tegen houden…
Contact verbroken
Waarom mijn halfzus en halfbroer na de scheiding van mijn ouders niet meer naar mij hebben omgekeken, weet ik niet. Vroeger ging ik veel naar hen toe, ondanks het grote leeftijdsverschil. Na de scheiding moest alles van mijn kant komen en er kwam niets van hun kant. Toen ik eens een akkevietje had met mijn moeder, heeft zij hen gevraagd om het contact met mij op een lager pitje te zetten. Het pitje ging echter helemaal uit en ik heb nooit meer van hen vernomen. Ja, toen hun vader op sterven lag, toen kreeg ik een berichtje dat ik een uitnodiging zou krijgen voor de begrafenis en dat ik zelf moest weten wat ik hier mee ging doen. Mijn partner was woest: “Nu kan je wel op komen draven?! En waar waren zij toen jij hen nodig had? Ze hebben je als vuil behandeld! Ik wil ze hier niet over de vloer hebben”. Ik was het met hem eens en ik kon het dan ook niet opbrengen om daar te zijn om hun te steunen. Waar waren zij toen mijn ouders gingen scheiden? Waar waren zij toen ik een zooitje van mijn leven maakte? Waar waren zij toen ik door alle omstandigheden in een depressie terecht kwam? Ik was door hen al lang geleden in de steek gelaten. Voor mijn gevoel deed ik er niet toe.
Verboden van elkaar te houden
Zo zie je maar, deze vrouw is midden 40. Haar ouders gingen scheiden toen zij begin 20 was. Tot op heden loopt zij nog steeds tegen de brokstukken aan van hetgeen er door de scheiding en in het stiefgezin kapot is gemaakt. Zij heeft hier niet om gevraagd, maar krijgt het wel. Tot op de dag van vandaag worden zij en haar moeder nog steeds op een podium getrokken waar zij niet willen staan. Hadden haar halfbroer en halfzus simpelweg aan hun moeder gevraagd wat haar wens was, dan hadden zij geweten dat hun moeder haar jongste dochter en háár gezin er ook bij wilde hebben. Dat het dan voor haar compleet was geweest. De grootste zorg die deze vrouw in mijn praktijk uitsprak was: “Wat als mijn moeder straks op sterven ligt? Houden ze mij en mijn gezin er dan ook buiten? Moet ik achteraf te horen krijgen dat mijn moeder is overleden?” Haar band met haar moeder is hersteld, zij gaan goed samen. De omgeving werkt alleen (nog) niet mee: “Het lijkt wel of wij niet van elkaar mógen houden!” zei zij.
Zit je nou ook in zo’n situatie?
Vraag dan aan je vader of moeder wat zijn of haar wens is. Het gaat tenslotte om zijn of haar verjaardag. Niet om die van jou!
Als hij of zij ziek is, vraag dan wat je vader of moeder hierin wenst. Hij of zij is tenslotte ziek. Niet jij!
Ga het gesprek met elkaar aan en zet daarbij je eigen emoties opzij. Nogmaals: het draait hier niet om jou, maar om jouw vader of moeder waar jij van houdt en hij of zij houdt ook van jou, maar ook van zijn andere kind(eren) en kleinkind(eren).
Op welk podium wil jij staan?